Bu bir öğrenci projesidir. 2012-2013 Bahar Dönemi Proje 2 tesliminde okula verilen atölye çalışması nihai ürünüdür.
İ.T.Ü.
MİMARLIK FAKÜLTESİ
ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMASI BÖLÜMÜ
2012-2013 BAHAR YARIYILI
PROJE-II
İZMİR/ÇEŞME
RAPOR
DELFİN GÜNAY
020110223
RAPOR
I.
BUGÜNE
KADAR DEĞİŞEN DOKU VE KENTİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÇALIŞMASI
II.
KONUMU
VE ULAŞIM
· Çeşme’nin Konumu
· Çeşme’ye Ulaşım
1.
Yurt İçinden Ulaşım
2.
Yurt Dışından Ulaşım
III.
ANKET
DEĞERLENDİRMESİ
· Çapraz sorgulama
IV.
İMAJ
ÇALIŞMASI
V.
GZFT
ANALİZİ
VI.
SENTEZ
ÇALIŞMASI
VII.
KAVRAMSAL
ÖNERİ
VIII.
İZMİR
TİCARET ODASININ ÇEŞME HAKKINDAKİ YAYINLARI
ÇEŞME-İZMİR
I.
BUGÜNE
KADAR DEĞİŞEN DOKU VE KENTİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÇALIŞMASI
Ø
Öncelikle Çeşme 1508 yılında II. Bayezid
tarafından Çeşme Kalesi yapıldıktan sonra yerleşim için tercih edilen bir yer
haline gelmiştir. İnsanlar buraya yerleşirken bu kalenin arkası ve çevresini
tercih etmişlerdir. Bunun nedenlerinden biri kalenin bu bölgedeki güvenliği
sağlaması olmuştur (bkz.: şekil1).
Ø
Daha sonra bunu 1529 yılında Kanuni Sultan
Süleyman tarafından yaptırılan kervansaray pekiştirmiştir. İnsanlar buraya
yerleştikçe ticaret bir şekilde başlamıştır. İnsanlar ticaret ile birlikte
buraya daha fazla göç etmişlerdir. Böylelikle kale ve kervansaray tarafın
yerleşmeler devam etmiştir (bkz.: şekil2).
Ø
Yerleşim için tercih edilmesinin nedenlerinden
biri: Kale, Çeşme’nin dışarıdan gelebilecek herhangi bir tehlikeye karşı
koruyabileceği gibi, kervansaray da oranın ticaret ile gelişmesini sağlar.
Böylelikle halk yavaş yavaş kale arkası esas alınarak çevresine yerleşmeye
başlar. Bu bölgede organik yerleşmeyi görebiliriz.
Ø
17. yy.a kadar yaşanan politik, askeri ve keşif
içerikli gelişmelerden etkilenen Çeşme ticari kimliğini yitirip tarım kenti
olmaya yönelmiştir. Fakat buradaki Türkler tarım tekniklerini bilmediklerinden
Rum göçü almıştır. 18.yy.da yaşanan bu gelişmelerle ticaret yeniden canlanmış
ve günümüze kadar gelmiş olan Rum mimarisi örneklerini bırakmıştır (bkz.:
şekil3).
Ø
Günümüze en yakın tarihli önemli bir gelişme
olan marinanın yapılmasıyla Çeşme şimdiki halini almıştır. Marina çevresindeki
yapılaşmış çevre tamamen oradaki arz-talebi karşılayacak şekilde yapılmaya
çalışılmıştır. Ticaret ve tarım sadece oradaki insanların geçimini
sağlayabilecek kadar yapılırken, tarihi ve turizm değerleri ön plana çıkan
Çeşme, hizmet sektörüyle ön plandadır. Bunun yanı sıra marina çevresine geniş
çerçeveden incelenirse, marinanın batısına denk gelecek şekilde, Karadağ’ın
eğiminin henüz başlamadığı alanda sıralı birçok konut tipi yapı bulunmaktadır
(bkz.: şekil4).
II.
ÇEŞME’NİN
KONUMU VE ÇEŞMEYE ULAŞIM
·
ÇEŞME’NİN
KONUMU
Çeşme Türkiye’nin batısında yer alan, denize kıyısı olan
İzmir’in bir ilçesidir. İzmir’e 80 km, Sakız Adası’na da 8 deniz mili
uzaklıktadır.
·
ÇEŞMEY’E
ULAŞIM
Çeşme’nin ulaşım merkezi İzmir’dir. Çeşme, doğal ve coğrafi
yapı gereği yaygın ve geniş yerleşim alanlarına sahiptir. Bu alanlar arasında
ulaşım, sistemli bir biçimde sağlanmaktadır. Çeşme’ye özellikle yaz aylarında
yurt içi ve yurt dışından birçok turist gelmektedir ve Çeşme’ye yurt içinden ve
yurt dışından ulaşım direkt ve aktarmalı ulaşım hatlarıyla sağlanmaktadır
(bkz.: şekil5)
1. YURT İÇİNDEN ULAŞIM
§
Çeşme 77 Km`lik dar bir asfalt, 80 Km`lik otoyol
olmak üzere iki yolla İzmir’e bağlanmaktadır.
§
Kara, Hava ve Deniz yoluyla önce İzmir`e gelen
turistler, Çeşme ve Ildırı`ya çalışan otobüslerle turizm mevsiminin en
kalabalık olduğu günlerde bile rahatlıkla Çeşme’ye ulaşmaktadırlar.
§
İzmir’den kışın 07.00-19.00 arası her 45
dakikada bir, yazın 06.00-21.30 arası her 20 dakikada bir otobüs seferleri
bulunmaktadır. Bu bölgeye gelen turistler Alaçatı`ya uğradıktan sonra sırasıyla
Ilıca ve Şifne `den geçerek Ildırı`ya giderler. Çeşme otobüsleriyle gelen
yolcuların ilk durağı Alaçatı`dır. Şifne ve Ildırı istikametine gitmek üzere bu
otobüslere binen yolcular buralara veya ikinci durak olan Ilıca’ya
gidebilmektedirler.
§ Ilıca`dan
dan Çeşme merkezine olan uzaklık 6 Km`dir. Ilıca`dan dan hemen sonra, yaklaşık
2 Km uzaklıkta, Altınyunus durağı ve daha sonra da Boyalık Koyu boyunca Tatil
Köyü ve dinlenme tesisleri yer alır.
Çeşme ilçe merkezi, otobüs ve minibüslerin son durağıdır. Çiftlik, Dalyan,
Alaçatı, Reisdere, Ovacık ve diğer plajlara minibüs ile belediye otobüsleri
çalışmaktadır.
§ Tüm bunların yanında, otobüs şirketleri sayesinde
direkt olarak şehirlerarası seyahat etmek de mümkündür. Turizmin yoğun olduğu
yaz aylarında sabah ve akşam saatlerinde olmak üzere günde iki kez İstanbul ve
Ankara`ya düzenli otobüs seferleri vardır.
§ Ayrıca Pamukkale Turizm otobüsleriyle Çeşme`den
başlayarak İzmir, Aydın, Muğla, Bodrum, Marmaris, Kaş, Kalkan, Antalya ve
Alanya`ya kadar ulaşım rahatlığı sağlanmıştır. Bu da yaz aylarında yerli ve
yabancı turistlerin bu bölgeyi seçmesindeki en önemli etmenlerdendir.
2.
YURT DIŞINDAN ULAŞIM
§ Yunanistan`dan dan Çeşme`ye deniz yoluyla ulaşım
sağlanabilmektedir. Sakız Adası (Chios) ile Çeşme arasında çalışan Türk ve
Yunan feribotlarıyla da bu yönde bir ulaşım hattı vardır. Sakız Adası ile Çeşme
arası yaklaşık olarak bir saat sürmektedir.
§ Ayrıca Türkiye`den çıkış yapacaklar için Çeşme`den
İtalya`nın Bari Brindisi Limanlarına yolcu taşımacılığı, kış aylarında ise
Trieste Limanına RO-RO seferleri mevcuttur.
III.
ANKET
DEĞERLENDİRMESİ
Çeşmede yapılan, 60 anket verisine
göre burada yaşayan insanların:
·
%17’si 1000 TL’den az
·
%20’si 1000-1500 TL
·
%27’si 1500-2500 TL
·
%11’i 2500-3500 TL
·
%25’i 3500 TL üzeri gelirle geçinmektedir.
%54’ünün kendine ait aracı vardır.
%75’inin oturduğu evin mülkiyeti
kendilerine aittir.
%38’i sit alanı içerisinde ikamet etmektedir.
%41’inin başka bir evi daha
vardır.
Büyük bir çoğunluğu 20 yılı aşkın süredir burada
oturmaktadır.
Isınmak için genellikle elektrik
ve kömür kullanılmaktadır.
2+1 ve 3+1 konut sistemi görülmektedir.
%71’i komşularıyla samimi ve
%7’sı haftada en az bir kere komşularıyla görüşmektedir.
%79’u yaşadığı çevreden memnundur.
%57’sinin yerleşmede
yenilenmesini istediği yerler vardır.
%22’si belediye hizmetlerinden hiç memnun değildir.
·
Bu
bilgiler ile birlikte birkaç çapraz sorgulama yapacak olursak:
Özel Otomobil ve Ev
Mülkiyeti
·
%46’sının özel otomobili olup oturdukları ev
kendilerine aittir. Bunların:
1.
%44’ü sit alanı içerisinde,
2.
%56’sı sit alanı dışındadır.
·
%8’inin özel otomobili olup oturdukları ev
kiradır. Bunların:
1.
%40’ı sit alanı içerisinde,
2.
%60’ı sit alanı dışında ikamet etmektedir.
·
%27’sinin özel otomobili olmayıp evi kendilerine
aittir. Bunların:
1.
%30’u sit alanı içerisinde,
2.
%70’i sit alanı dışında oturmaktadır.
·
%19’unun ise özel otomobili ve kendilerine ait
evi yoktur. Bunların:
1.
%42’si sit alanı içerisinde,
2.
%58’i sit alanı dışında ikamet etmektedir.
Komşu İlişkisi ve
Çevreden Memnuniyet
·
%33’ü komşularıyla çok iyi anlaşabilmektedir.
Bunların:
1.
%43’ü yaşadığı çevreden çok memnundur. Bu
insanlarında %55’i sit alanında, %45’i sit alanı dışında ikamet etmektedir.
2.
%43’ yaşadığı çevreden memnundur. Bunların da
%33’ü sit alanı içerisinde, %67’si sit alanı dışında yaşamaktadır.
3.
%10’u yaşadığı çevreden memnun değildir. Bu
insanların da hepsi sit alanı dışında yer almaktadır.
4.
%4’ü yaşadığı çevreden hiç memnun değildir.
Bunlar da sit alanı içerisinde ikamet etmektedir.
·
%49’u komşularıyla anlaşabilmektedir. Bunların:
1.
%27’si yaşadığı çevreden çok memnundur. Bu insanların
da %50’si sit alanı içinde, %50’si sit alanı dışında ikamet etmektedir.
2.
%55’i yaşadığı çevreden memnundur. Bunların da
%29’u sit alanı içinde, %71’i sit alanı dışında yaşamaktadır.
3.
%10’u yaşadığı çevreden ne memnun ne de
değildir. %67’si sit alanı içinde, %33’ü sit alanı dışında oturmaktadır.
4.
%4’ü yaşadığı çevreden memnun değildir. Ve sit
alanı dışındadır.
5.
%4’ü yaşadığı çevreden hiç memnun değildir. Bu da
sit alanı içerisinde karşımıza çıkmaktadır.
·
%13’ü komşularıyla ne anlaşabilmekte ne de
anlaşamamaktadır. Bunların:
1.
%25’i yaşadığı çevreden çok memnun ve bunların %50’si
sit alanında, %50’si sit alanı dışında ikamet etmektedir.
2.
%50’si yaşadığı çevreden memnundur ve bu
insanların %50’si sit alanında, %0’si sit alanı dışında ikamet etmektedir.
3.
%25’i yaşadığı çevreden ne memnun ne de
değildir. bu insanların %50’si sit alanı içinde, %50’si sit alanı dışında
yaşamaktadır.
·
%3’ü komşularıyla anlaşamamaktadır. Bunların:
1.
Hepsi yaşadığı çevreden memnundur ve %50’si sit
alanı içinde, %50’si sit alanı dışında yaşamaktadır.
·
%2’si komşularıyla hiç anlaşamamaktadır.
Bunların:
1.
Hepsi yaşadığı çevreden ne memnun ne de
değildir. Hepsi sit alanı dışında ikamet etmektedir.
IV.
İMAJ
ÇALIŞMASI
Çalışma alanının incelenip, alana gittiğimizde ilk
dikkatimiz çeken ve orada bulunduğumuz süre zarfında nereleri toplanma ve
ayrılma amaçlı kullandığımızı dikkate alarak yaptığımız değerlendirme
çalışmalarımız ve yapılan arazi kullanımı analizi doğrultusunda imaj çalışması
yapılmıştır (bkz.: pafta1).
Öncelikle çalışma
alanında birçok doğal sınır bulunmaktadır. Çeşme bulunduğu konum gereği Ege
Deniz’ine kıyısı olan bir şehirdir. Bu yüzden doğal sınırlarından biri
denizdir. Diğer taraftan şehir kuzeyde ve güneyde iki dağın arasında kalıp
doğuya doğru gelişmiştir. Burada kuzey ve güneyde bulunan bu dağlar da ikinci
bir doğal sınırı oluşturmaktadır.
Alanda çalışmamızı sürdürürken birbirimize yer tarif etmek
için kullandığımız belirli referans noktaları mevcuttu.
Odak olarak Çeşme’de üç önemli yer bulunmaktadır. Bunlar:
-
Çeşme meydanı,
-
Kilisenin kuzey doğusundaki küçük park,
-
Balıkçı barınağının bulunduğu yerdeki alandır.
İnsanlar genelde bu alanları birbirleriyle
buluşmak, buralarda dinlenmek gibi çeşitli amaçlar için kullanırlar.
Ayrıca şehirde bulunan üç önemli nirengi bulunmaktadır.
Bunlar:
-
Kale,
-
Kervansaray,
-
Kilisedir.
Bu yapılar insanlar tarafından: yer tarif ederken,
birbirleriyle buluşurken kullandıkları; mimari özellikleri veya kullanım
amaçlarıyla çevresinden ayrışmış yapılardır.
Bunun yanında imaj çalışmasıyla ilgili söylenebilecek
şeylerden biri de alanın 3 ana bölgeden oluşması olmaktadır.
1.
Konut bölgesi
Bu bölge kendi arasında da farklılık göstermektedir.
a.
Sit alanı ve çevresinde bulunan yığma ve benzer
özellik gösteren müstakil tipli konutlar.
Bu konut tipleri kale arkasında yoğundur. Bu bölge imaj çalışmasında net
bir şekilde gösterilmiştir.
b.
Alanda sit bölgesinden sonra oluşmuş genelinin
betonarme olduğu konutlar.
Bu
bölgeler genellikle çalışma alanının kuzey-güney uçlarında yer almaktadır.
2.
Ticaret bölgesi
Bu bölgeyi de kendi içinde iki grupta değerlendirmek daha sağlıklı
olacaktır.
a.
Çarşı içinde bulunan, genelde bir veya birkaç
kişinin sahibi ve çalışanı olduğu küçük ticari oluşumlardır.
b.
Marina çevresinde oluşmuş ve şirketleşmiş olan
ticaret yapılarını barındırır.
3.
Hizmet bölgesi
Bu bölgeyi de iki grupta incelemek gerek. Bunlar:
a.
Marina ve çevresinde bulunan yeni yapılaşmış
hizmet bloklarıdır.
b.
Marina ve çevresine göre daha eski yapıların
görüldüğü hizmet amaçlı alandır.
Otel
ve yeme-içme amaçlı hizmet yapıları görülür. Turizme yöneliktir.
Dikkat çeken ve kullanılan bağlantıları üç gruba
ayrılmaktadır.
1.
1. Dereceden bağlantı
Bu bağlantı Çeşme’deki giriş-çıkışlar ile
birlikte çarşı içine uzanan geniş ve ana bağlantıdır.
2.
2. Dereceden bağlantı
1.Dereceden
bağlantılardan ayrılan bağlantılardır. Kullanım oranın bakarsak 1. Dereceden
bağlantılardan daha az kullanılırlar.
3.
Deniz bağlantısı
Çeşme’den deniz yoluyla erişebilirliğin
olmasından kaynaklı deniz bağlantısıdır. İtalya, Sakız Adası, Kos, Rodos vb. çeşitli
yere seferler düzenlenmektedir.
V.
GZFT
ANALİZİ
Alanda yapmış olduğumuz çalışma bütününde Çeşme’nin “güçlü
ve zayıf yönleri” analiz edilmiştir. Bunlar Çeşme’de bulunan ve bizim fark
ettiğimiz yönlerdir. “İç dinamikler” diye adlandırılır.
Güçlü yönlerini ele alacak olursak:
-
Akdeniz ikliminin hakim olması,
-
Denize kıyısı olması sebebiyle turizme yatkın
olması ve bu yönde yapılmış olan yatırımların olması,
-
Sakız adasına ve çeşitli turizm merkezlerine
yakın olması,
-
Tarım için de uygun toprağa sahip olması,
-
Bölgede tarihi değere sahip birçok yapının
(kale, kervansaray, kilise ve birçok eski Rum evleri gibi) bulunmasıyla önemli
tarihi-turistik yerler arasında yer alması,
-
Yakın zamanda marina yapılması ve durumunun iyi
olması, kullanım amacına uygun talebi karşılaması,
-
Çevreden, İzmir’den, yurt içi ve yurt dışından
ulaşımın rahatlıkla sağlanabilmesi
Gibi birçok güçlü yönü vardır. Bunları alana
gittiğimizde fark edebiliriz.
Zayıf yönlerini incelersek:
-
Rekreasyon alanı yetersizliği,
-
Kent mobilyaları eksiği (bank, aydınlatma
elemanı ve çöp konteynırı gibi),
-
Arıtma tesisi kaynaklı koku problemi,
-
Açık Pazar yeri, otopark gibi alanların
yetersizliği,
-
Sosyal ve kültürel açıdan insanlara katkı
sağlayabilecek yapı veya alan eksikliği,
-
Yağmurlu havalarda altyapı yetersizliği ve
bakımsızlığından kaynaklı su taşkınları,
-
Ulusoy Limanı’nın varlığı ve işlev sırasında
çevreye ve çevre sakinlerine verdiği rahatsızlık,
-
Sit alanındaki yenileme eksikliği, harabe
yapıların sayısının buralarda çok fazla olması, dokuyu bozan bir görünüm
yaratması,
-
Meydanın, meydan işlevini özellikle yaz
aylarında yerine getirememesi, gölgeleme donatısı eksikliği,
-
Çeşme’deki turizm ve tarihi öğelerin, değerlerin
yaz-kış ayrımı olmaksızın değerlendirilememesi, burası ile ilgili yeterli
tanıtım ve reklamın olmaması
-
Su kanalının kötü bir görüntüye sahip olması
Gibi birçok zayıf yönü vardır ve bunlar da
alanda kendini hissettiren etmenlerdir.
Var olan koşullar doğrultusunda şimdiden fark edilmiş,
alanda bulunmayan, gerçekleştikten sonra “güçlü ve zayıf yönler”e eklenebilecek
olan yanlar ise “dış dinamikler”i oluşturmaktadır. Bunlar da “fırsatlar ve
tehditler” olmak üzere iki başlıkta incelenmektedir.
Fırsatlar:
-
Kültürel ve tarihi açıdan yaz ayları dışında da
turizme yatkın olması,
-
Geniş bir deniz ulaşım ağında önemli bir yerde
bulunması,
-
Yaz turizmi ile ilgili yatırımlara açık olması,
-
Açık hava etkinliklerine elverişli olması
(festivaller vb. gibi)
-
Çevresinde ve çeşmede yetişen sakız ağacının
meyvesinden burada ekonomik gelir sağlanabilecek değişik gıda sektörlerinde
kullanılması, bunların tüketici kesimle buluşması
Gibi fırsat unsurları da bulunmaktadır.
Tehditler:
-
Yeni yapılaşan çevrenin dokuyu bozma ihtimali,
-
Sit alanının korunup revize edilmemesi durumunda
bu alanın tipolojisini kaybetme ihtimali,
Çeşme’nin başlıca tehditleridir.
Bununla ilgili olarak: (bkz.: pafta2).
VI.
SENTEZ
ÇALIŞMASI
Yapılan bütün analizlerin tek bir pafta üzerinde
gösterilmesiyle oluşmaktadır. Yapı adaları, bölgeler, çevre dikkat çeken
özellikleri, eksiklikleriyle ele alınmaktadır. Buna göre Çeşme sentez çalışması(bkz.:
pafta3)na bakıldığında:
-
Doğal sınırlar: Çeşme kuzeyinde ve güneyinde iki
tepe arasında ve denize kıyısı olan bir kenttir.
-
Yapay sınırlar: iki dağın da duvar etkisi yapan,
oyulmuş yapısı, kale surları ve belli alanlarda site sınırı olup ayrıştırıcı,
keskin yapısı olan sınırlar bulunmaktadır.
-
Alandaki tescilli yapılar, yığma, harabe
durumdakiler gösterilmiştir. Böylece kavramsal öneri için gerekli alt yapı
sağlanmış olur.
-
Binaların hangi amaçla (konut, ticaret, hizmet,
idari…) kullanıldıkları gösterilmektedir.
-
Birbirinden farklılaşmış aynı işlevdeki bölgeler
farklı teknikler kullanılarak belirtilmiştir.
-
Parklar, rekreasyon alanları, otoparklar ve su
arıtma tesisi bu paftada ifadelendirilmiştir.
-
Marina, balıkçı barınağı gibi deniz ile ilintili
alanlar belirtilmiştir.
-
Alandan doku örnekleri alınıp bunlar ile ilgili
bilgiler verilmiştir.
-
Taşıt ve yaya yolu belirtilmiştir. Yaya yolu
eksiklikleri ifade edilmiştir.
-
Alandaki farklılaşmış kat yükseklikleri 4 ve
üzeri olarak saptanıp belirtilmiştir.
-
Kale, kervansaray gibi tarihi değere sahip
yapılar gösterilmiştir.
VII.
KAVRAMSAL
ÖNERİ
Sentez çalışması ve GZFT analizi
göz önünde bulundurularak, Çeşme’nin neye gereksinimi olduğunu, nerelerinin
düzenlenmesi gerektiği gibi önemli noktaları nasıl olacağını da anlatan detaylı
paftadır(bkz.: pafta4)
Çeşme’ye öneri olarak:
·
Sahil şeridinin yayalaştırılması veya yaya
öncelikli servis yolu haline getirilmesi,
·
Meydanın kalenin önü dahil edilerek büyütülmesi,
·
Yeşil alanda (rekreasyon ve çocuk parkı olarak) artırmaya
gidilmesi,
·
Sit alanı ve çevresindeki betonarme yapıların
dokuyu bozmaması açısından cephe değişikliğine gidip, yığma yapılılara
benzetilmeye çalışılması (Ek-2),
·
Kale baz alınarak yaz-kış turlar düzenlenmesi ve
kale içinde sosyal-kültürel alanın(konser, tiyatro, açık hava sinemaları, özel
gün etkinlikleri gibi.) oluşturulması,
·
Alandaki harabe yapıların (sit alanında
yoğunlaştığı görülen) incelenip, sağlam olanların restore edilmesi, sağlam
olmayanların yeniden yapılması ile dokuya yeniden kazandırma çalışması,
·
Yağışlı zamanlarda yağmur suyu birikmesi yapan
bölgelerde bu durumla ilgili, alandaki birleşik kanalizasyon sisteminin düzenli
aralıklarla temizlenmesi veya kanal çapının artırılması,
·
Balıkçı barınağının çevresinde oradaki insanlar
tarafından açılabilecek küçük, balık satan ve yenilebilen işletmelerin
açılması,
·
Alanın kuzeyindeki tepenin yamacındaki kurak
alanın yeşillendirilip kamp alanı haline getirilmesi ve içinde bununla ilgili
tesisleri barındırması,
·
Otopark olabilecek yerlerin tespiti ve sonra
otopark olması,
·
Yeni yapılaşmış büyük kütleler halinde olan ve
site durumundaki konutların çevresiyle olan keskin sınırını kırmak için
çevresinin ağaçlandırılması,
·
Arıtma tesisindeki koku problemi için biyolojik
koku giderici bakterilerin(diamonyum fosfat, üre gibi) kullanılması.
Böylelikle, doğaya da zarar verilmemiş ve arıtma tesisinin bulunduğu yerden
kaldırılması gibi maliyetli bir girişimin engellenmiş olunur.
·
Marina bölgesinde var olan yapılarda kıyı
şeridindeki sıra hizmet, arkasındaki sıranın ticari amaçlı kullanılması,
·
İskelenin ve emniyet amirliğinin bulunduğu
alanın festival alanı olarak tayin edilip, gerekli yapıları ve işletmeleri
içermesi,
·
Meydanın bir bölümüne gölgelendirme
elemanlarının ve bank gibi kent mobilyalarının konulup, yazın çok sıcak
havalarda bile meydanın kullanılabilir hale getirilmesi,
·
Sit alanı içindeki çocuk parkının düzenlemeden
geçip, daha etkin kullanılabilinmesi,
·
Sit alanındaki eski evlerin kullanılmayanlarının
düzenlemeden geçirilip hizmete açılması. Böylelikle tarihi dokuyla iç içe
mekanlar yaratılıp bu taleple gelen turistlerin isteklerinin karşılanması,
·
Su kanalının temizlenip, marina yapısına uygun
bir şekilde şehre yeniden kazandırılması,
·
İşlevsel (konut, ticaret, hizmet) olarak
belirlenen alanların planlamada esas olarak alınması,
·
Şehrin güney doğru gelişmesi ve yeni
yapılanmanın bu yönde görülmesiyle yeni yapılacak evlerin hippodamik plana
uygun yapılarak, güneydeki plansız görünen alanın sindirilmesi,
·
Yaz-kış tarihi değerleriyle öne çıkması için
oryantiring düzenlenmesi (Ek-1)Fbet
Gibi çeşitli
öneriler sunulmaktadır.
VIII.
İZMİR TİCARET ODASININ ÇEŞME
HAKKINDAKİ YAYINLARI
Çeşme, Alaçatı, Şirince gibi geleneksel mimariyi ve dokuyu
günümüze en güzel biçimde taşıyan yerleşmelerin değerlerinin katlanarak
artması, İzmir ekonomisini daha da büyütecektir.
Dikili ve Çeşme limanları dahil olmak üzere kurvaziyer
turizmi 2003’te %3,4 iken 2012 yılında bu oran %27,99’a çıkmıştır.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki kültürel hareketliliğin
arttırılması için Türk ve Yunan turizm firmalarınca Midilli, Salaz, Samos,
Rodos-Ayvalık, Bodrum, Kuşadası, Marmaris, Çeşme’ye turizm paketleri ve turlar
düzenlenmektedir.
Çeşme ayrıca sağlık turizmine de yatkındır. Bünyesinde
jeotermal kaynak(saha) bulundurur.
Genel olarak Çeşme İzmir’de yenilenebilir enerji
kaynaklarının tamamına yakınını bünyesinde barındırır. Rüzgar enerjisi
açısından oldukça büyük bir paya sahiptir.
Çeşme yat limanının açılmasından hemen sonra dolmuştur. Yat
barınağı 400 bağlama kapasitesindedir.
2013’de yapılması planlanan Çeşme kültürel mirasını yansıtan
çeşitli tarihi mekanların restore edilmesi konusunda ilgili kurum ve kuruluşlar
ile işbirliği içinde bulunmak da İzmir Ticaret Odası’nın planlarındandır.
·
Çeşme’de
Örnek Dönüşüm Projesi
Felsefenin, temel bilimlerin, astronominin yeşerdiği Ege
coğrafyası aynı zamanda düzenli kentleşme adına da ilkleri ve örnekleri
barındırmaktadır. Hemen yanı başımızda yer alan Bayraklı’daki Smyrna Antik
Kenti, planlı kentleşme adına en erken örnek olarak karşımıza çıkarken Aydın’ın
Söke İlçesinde yer alan Priene antik kenti, ana caddeleri dik kesen sokakları
ve düzenli yapı adaları ile Hippodamik planın en iyi örnekleri olarak kabul
edilmektedir.
Düzenli kentleşmenin doğduğu Kıyı Ege ve Ege Adalarını içine
alan coğrafyada günümüze doğru “Ege tipi konut mimarisi” gelişmiş, sivil
mimarinin bu göze hoş gelen ve kentsel yaşamla uyumlu konut tipinin en iyi
örnekleri Yunan Adalarında korunurken, ne yazık ki Kıyı Ege’nin birçok sahil
kasabası günümüzün rant baskısı altında modern, betonarme yapılara teslim
olmuştur. Çeşme Merkez Sahili de söz konusu rant baskısına maruz kalmakla
birlikte Çeşme Belediyesi’nin kararlılığı sayesinde mümkün olabildiğince koruna
gelmiştir. Ancak korunmakla birlikte Çeşme’de de özgün kentsel mimari ve özgün
bir kentsel siluetten söz etmek mümkün değildir. Bugüne kadar denize kıyısı
olmasına rağmen sahil kasabalarına ve liman kentlerine karadan bakılarak günlük
ihtiyaçların ve sorunların giderilmesine yönelik uzun vadeli sonuçlara ulaşmak
mümkün olmayan kentsel planlamalar yapılmıştır. Artık farklı bakış açıları
geliştirilerek denizden karaya bakılması, günlük ihtiyaçlara çözüm bulan
uygulamalardan kurtularak uzun soluklu kentsel planlama ve tasarımlar yapılması
ve yaşanılan mekanlarda estetik kaygıların da giderilmesinin düşünülmesine
ihtiyaç vardır.
211 Odamız, İzmir’de turizmin 12 aya yayılması için yapmış
olduğu projeler kapsamında; marinanın açılması ile birlikte bir ivme kazanan
Çeşme İlçemizin sahip olduğu büyük turizm potansiyelini gerçeğe dönüştürmek
amacıyla Çeşme merkez sahilinin yörenin özelliklerine, niteliklerine ve
potansiyeline uygun olarak yeniden ele alınması ve mimari bir kimlik ve
bütünlük kazandırılması gerektiğini düşünerek İzmir Valiliği, Çeşme
Kaymakamlığı, Çeşme Belediyesi, Mimarlar Odası İzmir Şubesi ve İzmir Ekonomi
Üniversitesi’ne çağrıda bulunmuş; gerçekleştirilen toplantılar sonucunda “Çeşme
Merkezi Sahili Kamusal Mekanların ve Cephelerin Düzenlenmesi Ulusal Kentsel
Tasarım Fikir Projesi Yarışması” düzenlenmesine karar verilmiştir.
Yerel yönetim, Meslek Odaları ve Üniversite işbirliğinde
geleceğe bir iz bırakmak amacıyla ortak akıl ile hayata geçirilen proje, söz
konusu kentsel tasarım fikir projesi yarışması ve yarışma sonucunda seçilen
projenin uygulanması ile birlikte, Türkiye’de bir ilk olacaktır. Daha sonra
Çeşme Merkez Sahilinde başlatmış olduğumuz proje, ilçe merkezinin iç
kısımlarına doğru etap etap yaygınlaştırılması; daha da ötesi ilerleyen zamanda
diğer sahil kasabalarımızın bu yeni bakış açısıyla tekrar ele alınmasında örnek
olması öngörülmüştür.
İzmir İli Çeşme Merkez Sahili Kamusal Mekanların ve
Cephelerin Düzenlenmesi Ulusal Fikir Projesi Yarışması; Çeşme Belediyesi ve
Mimarlar Odası İzmir Şubesi işbirliğinde gerçekleştirilmiş; yarışmada ödül alan
ve dereceye giren projeler 10.07.2012-03.08.2012 tarihleri arasında İzmir
Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Çok Amaçlı Salonunda
sergilenmiştir.
Ayrıca serginin son günü olan 03.08.2012 Cuma günü saat
14.00’te İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Çok
Amaçlı Salonunda yarışmanın kolokyumu gerçekleştirilmiş; yarışmada birincilik
ödülü alan proje müellifleri ile Çeşme Belediyesi bir araya getirilmiştir.
Çeşme Belediyesi ile proje müellifleri arasında uygulama projelerinin
hazırlanmasına yönelik sözleşme imza süreci devam etmekte olup 2013 yılında
uygulamaya geçilmesi öngörülmektedir.